NBP osiąga przychody głównie dzięki zarządzaniu rezerwami walutowymi, operacjom otwartego rynku, emisji pieniądza oraz świadczeniu usług dla sektora publicznego i bankowego.
Spis treści ▼
Najważniejsze informacje:
- Największe wpływy przynoszą rezerwy dewizowe, operacje rynkowe oraz emisja pieniądza.
- NBP przekazuje wypracowany zysk przede wszystkim do budżetu państwa, a zasady przekazania opisuje ustawa o NBP.
- Na wysokość zysku wpływają kursy walut, dochody odsetkowe, koszt działalności oraz zmiany wartości rezerw.
Czym jest Narodowy Bank Polski i jakie ma zadania?
Narodowy Bank Polski to centralny bank Polski. Dba o politykę pieniężną oraz stabilność polskiej waluty. NBP nie działa jak bank komercyjny. Zarządza rezerwami dewizowymi, obsługuje sektor publiczny i prowadzi kluczowe operacje rynkowe. Odpowiada też za płatności państwowe.
Główne źródła dochodu NBP
Najwięcej dochodów przynosi zarządzanie rezerwami walutowymi oraz operacje otwartego rynku. Kolejne pozycje to zyski z emisji pieniądza i udzielania kredytów dla sektora bankowego. Dużą rolę odgrywają odsetki od aktywów, na przykład od obligacji, a także wpływy z usług bankowych i obsługi rachunków publicznych.
Najważniejsze źródła dochodów NBP to:
- zarządzanie rezerwami dewizowymi,
- operacje otwartego rynku,
- emisja pieniądza,
- odsetki od aktywów,
- usługi bankowe i rachunki sektora publicznego.
Zarobki z zarządzania rezerwami walutowymi
NBP inwestuje rezerwy walutowe w zagraniczne, bezpieczne aktywa, uzyskując przychody z odsetek oraz różnic kursowych. Najważniejszym źródłem zysków są przychody odsetkowe i potencjalny wzrost wartości inwestycji. Kiedy złoty się umacnia, jak w 2025 roku, NBP może jednak ponosić straty z powodu niekorzystnych przeliczeń.
Dochody z rezerw dewizowych w dużym stopniu wpływają na całkowity wynik finansowy banku. Dlatego NBP stale obserwuje zmiany kursowe i dostosowuje strategię inwestycji, by ograniczyć ryzyko walutowe.
Dochody z działalności operacyjnej i emisyjnej
Dużym źródłem wpływów są przychody z emisji pieniądza oraz operacje prowadzone na rynku finansowym. Na dochody z działalności operacyjnej składają się zyski związane z polityką pieniężną i obsługą sektora bankowego. NBP pobiera także prowizje i opłaty za obsługę rachunków i inne należności od instytucji publicznych.
NBP nie pozyskuje środków przez emisję obligacji ani innych papierów wartościowych. Oparciem są kapitał własny i dochody z podstawowych operacji pieniężnych.
Jak NBP rozlicza i przekazuje swoje zyski?
Po odjęciu kosztów, rezerw i innych obowiązkowych wydatków, wypracowany zysk trafia w zdecydowanej większości do budżetu państwa. Zasady rozliczania i podziału reguluje ustawa o NBP oraz wewnętrzne decyzje zarządu banku centralnego.
NBP nie działa po to, by generować zysk dla akcjonariuszy. Realizuje politykę pieniężną państwa, a wypracowane środki rozdysponowuje według wytycznych ustawodawcy.
Czynniki wpływające na zyski NBP w kolejnych latach
Ostateczna wysokość zysku zależy od przychodów odsetkowych, pobieranych opłat i kosztów prowadzenia działalności, w tym wydatków administracyjnych i odsetkowych. Dodatkowo ważne są kursy walut oraz poziom rezerw na utratę wartości aktywów. W 2025 roku lepsze wyniki sektora bankowego wynikały z wyższych przychodów odsetkowych (o 5,2%) i wzrostu prowizji (o 2%), chociaż koszty operacyjne wzrosły o około 9%.
Kolejne zmiany wysokości zysków ściśle zależą od kondycji rynków finansowych i sytuacji gospodarczej w kraju. Ograniczenie rezerw na utratę wartości aktywów (spadek o około 14% w 2025) także pozytywnie wpłynęło na wyniki finansowe sektora bankowego.